هر چند که ایمنی عملی ، همپای پیشینه آفرینش انسان است، اما ایمنی علمی دانشی به نسبت نوپاست.
تردیدی نیست که انسان غارنشین، هنگام انجام کارهایی با ابزار سنگی و چوبی ، آسیب هایی دیده است و این موضوع را پذیرفته که بشر همگام با پیشرفت ، نیاز به حفاظت دارد. شاید تنها گروهی از انسان ها که همیشه از کارفرمایان، وسایل حفاظت فردی دریافت کرده اند ، سربازان جنگی باشند.
ایمنی به معنای حفاظت و مراقبت از افراد، محیط زیست و داراییها است. ایمنی در بسیاری از حوزههای زندگی مورد نیاز است، از جمله در کار، خانه، خیابان، درون خودرو و هر جای دیگری که ممکن است خطر وجود داشته باشد. ایمنی به معنای جلوگیری از وقوع حوادث، آسیبها و صدمات به افراد و محیط زیست است. برای دستیابی به ایمنی، باید به طور دائمی به ارزیابی خطرات و برنامهریزی برای جلوگیری از وقوع آنها پرداخت و از تجهیزات و ابزارهای ایمنی مناسب استفاده کرد.
علم ایمنی یا به عبارت دیگر مهندسی ایمنی، علمی است که به بررسی، ارزیابی و کنترل خطرات و جلوگیری از وقوع حوادث و صدمات در محیط کار و زندگی میپردازد. در واقع، علم ایمنی شامل اصول، تکنیکها و روشهایی است که برای حفظ ایمنی و بهبود محیط کار و زندگی استفاده میشود.
علم ایمنی در بسیاری از صنایع و حوزههای کاری مانند صنایع نفت، گاز، معدن، حمل و نقل، ساختمانی و ... بسیار حائز اهمیت است و افرادی با تحصیلات و تجربه در این زمینه، معمولا به عنوان مهندس ایمنی به کار گرفته میشوند.
برخی از موضوعاتی که در علم ایمنی بررسی میشوند عبارتند از: تحلیل و ارزیابی خطرات، طراحی ایمنی، ایمنی در محیط کار، ایمنی در حمل و نقل، مدیریت بحران، ایمنی در محیط زیست، ایمنی پزشکی و سلامت و...
تاریخچه ایمنی به قدمتی بسیار قدیمی در تمدنهای مختلف برمیگردد. از دوران باستان، مردمان برای حفظ ایمنی خود در مقابل خطراتی مانند حوادث آتشسوزی و زمینلرزه، ساختمانها و فضاهایی با ایمنی بیشتر بنا میکردند. همچنین، در دوران باستان، برخی شغلها نیز به دلیل خطرات بیشتری که داشتند، مانند شغل شکارچی، با استفاده از تجهیزات و مواد ایمنی خاص، ایمنی خود را تضمین میکردند.
در سال ۱۸۶۴، بعد از وقوع یک حادثه بزرگ آتش سوزی در لندن، اولین قانون ایمنی ساختمان در انگلستان تصویب شد. در این قانون، اجباری شدن استفاده از تجهیزات ایمنی مانند پلکانهای اضطراری و آتشنشانی، آغاز شد.
پس از جنگ جهانی دوم، با توسعه صنعت و نیاز به ایمنی در محیط کار، حوزه ایمنی به عنوان یک شاخه مجزای علمی شناخته شد. در سال ۱۹۵۰، سازمان جهانی بهداشت شروع به ایجاد دفاتر بهداشت و ایمنی کار کرد که باعث شد تا اهمیت ایمنی در محیط کار و زندگی، بیشتر درک شود.
در سالهای بعد، قوانین و مقررات ایمنی در بسیاری از کشورها تصویب شد و این حوزه به یکی از اولویتهای مدیریتی در بسیاری از صنایع و شغلها تبدیل شد. همچنین، تحقیقات و پژوهشهای بیشتری در زمینه ایمنی صورت گرفت و تجهیزات و روشهای جدیدی برای افزایش ایمنی در محیط کار و زندگی، در سالهای اخیر با پیشرفت فناوری و تحقیقات، تلاشهای بیشتری برای بهبود ایمنی در انواع صنایع و شغلها انجام شده است. در این راستا، استفاده از روشهای جدید ایمنی مانند ارزیابی خطرات، طراحی ایمن، آموزشهای ایمنی، و مدیریت ایمنی، ایمنی در محیط کار و زندگی را بهبود بخشیده است.
همچنین، با گسترش فناوری، تحولات جدیدی در حوزه ایمنی به وجود آمده است. به عنوان مثال، استفاده از رباتها در عملیاتهای خطرناک، کاهش خطرات در محیط کار، استفاده از سیستمهای هشداردهی خودکار، و استفاده از مواد و تجهیزات ایمنی پیشرفته، از جمله مواردی هستند که در دسترس قرار گرفتهاند.
در کل، تاریخچه ایمنی در جهان نشان میدهد که ایمنی از یک مسئله مهم در زندگی بشر تبدیل شده است. با توجه به پیشرفت فناوری و افزایش تولیدات در صنایع مختلف، بسیاری از مشاغل و فعالیتها با خطرات بیشتری همراه هستند، بنابراین بهبود ایمنی در همه جای جهان به یک ضرورت تبدیل شده است.
مدیریت ایمنی در کارخانه، به مجموعه فعالیتها و روشهایی گفته میشود که با هدف جلوگیری از وقوع حوادث و تأمین ایمنی کارکنان و تأمین کیفیت محصولات در کارخانه انجام میشود. برای انجام مدیریت ایمنی در کارخانه، باید به نکات زیر توجه شود:
به عنوان مثال، در صنایع شیمیایی، کارخانجات صنعتی و کارگاههای ساخت و تعمیرات، ایمنی بسیار مهم است. در صورت عدم رعایت اصول ایمنی، میتواند به صدمات جدی و حتی فوت کارکنان منجر شود. از این رو، مدیریت ایمنی باید بطور مستمر توسط کارخانهها و صنایع صورت گیرد.
در این مورد، استفاده از تجهیزات و دستگاههای ایمنی، نظارت بر فعالیتهای کارکنان و مدیریت خطرات، میتواند به طور چشمگیری ایمنی کارکنان و کیفیت محصولات را افزایش دهد.
در کل، مدیریت ایمنی در کارخانه بسیار حائز اهمیت است و باید با توجه به شرایط و نیازهای هر کارخانه، به شیوهای مناسب صورت گیرد. این مدیریت، به عنوان یکی از عوامل اصلی تأمین ایمنی کارکنان و کیفیت محصولات، باید به صورت دورهای و مستمر ارزیابی شود و در صورت نیاز، به روزرسانی شود.
عدم توجه و رعایت ایمنی در کارگاه و صنعت باعث بروز بیماری های شغلی برای افراد میشود. بیماریهای شغلی به گروهی از بیماریها اطلاق میشود که به علت کار به وجود آمده و یا به عبارت دیگر منحصراَ بیماریهایی هستند که عامل مولد آنها در محیط کار است.
تمامی بیماریهای شغلی برخلاف گروهی از بیماریهای غیرشغلی که هنوز عامل مولد آنها تشخیص داده نشده است دارای علت بخصوصی بوده و به آسانی قابل تشخیص هستند. این گروه از بیماریها کمتر از بیماریهای غیرشغلی دیده شده و با توجه به اینکه زاییده کار آدمی هستند امکان پیشگیری از آنها بسیار بیشتر است.
انجمن صنفی کارفرمایی پیمانکاران استان تهران به عنوان یکی از مجریان برگزار کننده دوره های آموزشی ایمنی در استان تهران، بالغ بر 7 سال تجربه در برگزاری دوره های ایمنی کارفرمایی، کارگری، ایمنی عمومی و ارزیابی ریسک و تشکیل پرونده جهت اخذ صلاحیت ایمنی شرکت های پیمانکاری و خدماتی است.
جهت ثبت نام دوره های آموزشی ایمنی از سایت انجمن صنفی کارفرمایی پیمانکاران استان تهران از قسمت صلاحیت ایمنی ، فیلم های آموزشی ، میتوانید نحوه ثبت نام و ورود به دوره های آموزشی ایمنی را مشاهده کنید .