کلیم (claim) به معنی ادعا و مطالبه، یک یا مجموعهای از حق پنهان در انواع قراردادها با اشکال مختلف پرداخت حقالزحمه میباشد.
در پروژه های اجرایی، ادعایی که مجری یا پیمانکار از راه های قانونی داخل یا خارج از قرارداد می تواند انجام دهد تا مشتری یا کارفرمای خود را مجاب به تائید و پرداخت نماید، کلیم نامیده می شود.
به عبارت دیگر، ادعاهای مالی و زمانی قراردادی یا فراقراردادی که در بند بند قوانین، بخشنامهها، آییننامههاو دستورالعملهای جاری کشور نهفته است و فعالان در پروژهها چه در بدنهی کارفرمایی و چه در بدنهی پیمانکاری، میبایست با شناخت و فراگیری آنها، حقوق خود را دریافت کنند.
مهمترین نکته در شناخت انواع کلیم، نحوهی خوانش صحیح قوانین، بخشنامهها، آییننامههاو دستورالعملها از بُعد فنی و حقوقی میباشد. همکاران شاغل در حوزهی فنی و پیمان و رسیدگی سازمانها، باید با یادگیری خوانش دقیق و صحیح، شناخت زمان مناسب مطرح نمودن ادعا و درک صحیح از نحوهی جلوگیری از ایجاد کلیم، توانمندی لازم در این زمینه را کسب نمایند تا بتوانند ادعاهای مالی و زمانی را در زمان دقیق و کارساز مطرح یا از آنها جلوگیری نمایند. بسیاری از پروژههای جاری کشور، به دلایل مختلف، مشمول ادعاهای عدیدهای میباشند که پیمانکاران از آنها غافلاند؛ در مقابل، بسیاری از دستگاههای اجرایی میتوانند با شناخت روشهای پیشگیری از ایجاد کلیم، تورم در پروژه را مهار کنند.
لازم است از خود بپرسیم برای انجام فرایند ادعا به چه افرادی با چه تخصصی نیاز داریم؟
این فرد که با عنوان Claim Maker شناخته می شود، شخصی است عموما با تحصیلات مهندسی که برای رسیدن به اهداف خود تا حدودی به دانش حقوق و مدیریت آشناست.
این جایگاه یکی از زیر شاخههای حقوق مهندسی است که می توان گفت معمولا بعد از مدیر پروژه بیشترین دستمزد را در سازمان دریافت میکند؛
تازه اگر بیشتر از مدیر پروژه نباشد. ماهیتا افرادی هستند که به دلیل وجود تخصص میان رشتهای و نوع خدماتی که ارائه می دهند، دارای دریافتی درصدی از پروژه هستند و نهایتا افرادی که هم دارای تخصصهای نرم و هم تخصصهای سخت می باشند.
در حقیقت با مشخصات فوق پیداست که فعالان در این تخصص باید افراد دارای نگاه متفاوت و چند بعدی باشند.
بر اساس تجربه بدست آمده در یک دوره ۱۰ ساله از چندین پروندههای دادرسی با سازمان برنامه و بودجه، پروندههای قضایی و حدود ۴۵۰ پرونده دعاوی مالی مشاهده شده است که وجود یک آموزش جامع و مبتنی بر تخصص های فوق می تواند برای مجریان پروژه ها به ویژه در لباس پیمانکاران راهگشا باشد و نجات پروژه ها از ورطه نابودی می تواند برای کافرمایان نیز خوشایند تلقی شود، هر چند خود این موضوع را امری ملال آور از سوی طرف قرارداد خود تلقی کنند.
با توجه به موارد پیش گفته شرکت افرامیس بعنوان همکار انجمن صنفی پیمانکاران اقدام به طراحی و برگزاری دورهای با عنوان تنظیم لایحه مالی ولی با هدف پرورش Claim Maker نموده است.
اما نکته حائز اهمیت تفاوت این دوره با سایر دوره های تئوریکال رایج است. آموزش همزمان قواعد فنی، حقوقی و مدیریتی، اجرای عملی تمارین محاسباتی تنظیم ادعا، اجرای تمارین موقعیتی که درآن افراد در مقام دفاع از یک ادعا یا رد آن قرار میگیرند، استناد به ساختار همه جانبه انواع قراردادها از PC تا EPC و فهرست بها تا سرجمع، و نهایتا ارائه یک جزوه کامل و راهنما از این دوره یک فرصت منحصربفرد برای تبدیل شدن به یک Claim Maker ساخته است.
نکته حائز اهمیت دیگر اینکه در این دوره بر اساس یک سنجش اولیه، حاضرین تعیین سطح می شوند تا آموزش هدفمند صورت گیرد. بنابراین دانشپذیران نباید نگران میزان اطلاعات خود باشند، چون در این دوره از مباحث مبتدی تا پیشرفته مورد بحث قرار خواهد گرفت.